Co to jest komputer

Komputery to urządzenia elektroniczne, służące do przetwarzania informacji, które da się zapisać w formie cyfr lub sygnału ciągłego. Mówiąc inaczej, komputery rozwiązują problemy przetwarzając dane według wcześniej zadanego ciągu instrukcji. Od innych maszyn odróżnia je właśnie programowalność, czyli możliwość wgrywania listy instrukcji, które mogą zostać wykonane w innym czasie.
Co to jest komputer współcześnie – komputery wywodzą się od maszyn liczących, lecz ich możliwości pozwalające wykonywać skomplikowane i wielokrotne operacje obliczeniowe są o wiele większe. Laptopy i komputery to obecnie podstawowe narzędzie obok telefonu pozwalające na naukę, rozrywkę czy kontakt ze światem.

Historia powstania komputerów

Pierwsze komputery elektroniczne zajmowały wiele miejsca i miały niewielką moc obliczeniową. Wraz z rozwojem techniki doszło do miniaturyzacji – produkowane są coraz mniejsze podzespoły, o większej mocy obliczeniowej, dzięki czemu można było zacząć korzystać powszechnie z komputerów.
Przełomem w komputeryzacji było pojawienie się na rynku komputerów osobistych, nazywanych w skrócie PC, od angielskiego określenia personal computer. Pecety mają rozmiar powalający na umieszczenie ich na lub pod biurkiem, najczęściej korzysta z nich tylko jedna osoba.

Niewielki rozmiar PC i jego dostępność sprawiła, że z komputerów zaczęto korzystać na większą skalę w biurach i w domach. Dzisiaj prawie każdy korzysta w pracy z komputera, a także posiada własny w domu, przeznaczony do rozrywki.
Oprócz pecetów składających się osobno z komputera i monitora, dostępne są również laptopy – składane urządzenia mieszczące w sobie podzespoły, klawiaturę i monitor. Zaletą laptopów jest poręczność oraz mobilność, pozwalająca na korzystanie z nich poza domem czy w podróży.

Nowoczesne telefony komórkowe, czyli smartfony, to również komputery. Inne urządzenia elektroniczne mają wbudowane małe komputery – na przykład odtwarzacze MP3, tablety, palmtopy. Obecnie cyfrowe maszyny liczące są umieszczane też w samochodach, lodówkach, a nawet pralkach. Oprócz miniaturowych komputerów, z których korzystamy na co dzień, pracują dla nas komputery gospodarcze i superkomputery, służące do sterowania rozmaitymi procesami i do dokonywania obliczeń naukowych.

Jak jest zbudowany komputer?

Budowa komputera jest złożona i skomplikowana. Jednak warto zapoznać się z podstawowymi informacjami na temat jego działania – ułatwia to zakup podzespołów czy samodzielne dokonywanie drobnych napraw. Wszystkie fizyczne części komputera nazywane są hardware.
Sprzęt komputerowy składa się z jednostki centralnej i urządzeń zewnętrznych. Jednostka centralna to procesor oraz pamięć operacyjna – można je określić mianem serca komputera. Są one montowane na płycie głównej.

Co to jest procesor?

Procesor jest głównym elementem komputera, odpowiadającym za przetwarzanie informacji. Dane znajdujące się w komputerze dostają się do pamięci za pośrednictwem procesora. Ta część odpowiada za dokonywanie wszystkich obliczeń i ich prawidłową kolejność oraz zapisuje dane i wyniki obliczeń.
Istotnymi parametrami procesora są: liczba bitów, taktowanie i ilość rdzeni. Liczba bitów określa liczbę możliwych do zaadresowania komórek, co praktyce wiąże się z wielkością pamięci, jaką można połączyć z danym procesorem.

Szybkość wykonywania poleceń wynika z czasu trwania pojedynczego taktu. W skrócie – im wyższa częstotliwość, tym szybszy jest procesor. Wielordzeniowa budowa pozwala podnieść wydajność, co przekłada się na mniejsze zużycie energii oraz efektywne wykonywanie wielu zadań.

Co to jest pamieć RAM i ROM?

Pamięć wewnętrzna składa się z pamięci operacyjnej RAM (ang. Random Access Memory) i stałej ROM (ang. Read Only Memory). Pamięć ROM służy tylko do odczytu danych, do takich operacji jak uruchamianie komputera, wczytanie systemu operacyjnego oraz reguluje komunikację między urządzeniami wewnętrznymi. Pamięć operacyjna RAM jest pamięcią ulotnią – oznacza to że, znajdują się w niej informacje będące obiektem aktualnego przetwarzania. Po wyłączeniu komputera te dane nie są zapisywane.

Co to jest dysk twardy – HDD i SSD?

Dysk twardy służy do zapisywania naszych danych – systemu operacyjnego, programów, dokumentów, zdjęć, plików z muzyką i tak dalej. Obecnie mamy do wyboru dwa rodzaje dysków, HDD i SSD. Spełniają one taką samą rolę, ale różnią się konstrukcją i metodą zapisywania oraz odczytywania danych, a także ceną. Dysk HDD, czyli Hard Disc Drive wykorzystuje dysk magnetyczny do zapisu danych. Może mieć pojemność do 10 terabajtów i obecnie jest niedrogim nośnikiem danych.

Alternatywą są dyski SSD, czyli Solid State Drive, będące dyskami półprzewodnikowymi, zbudowanymi z pamięci flash. Są one bardziej odporne na upadki i wstrząsy oraz działają ciszej.
Dyski SSD są droższe, dlatego interesującym rozwiązaniem jest połączenie dwóch rodzajów dysków – HDD do przechowywania danych i SSD do instalacji systemu oraz programów i aplikacji. Dzięki temu można wykorzystać szybkość dysku SSD do płynnego uruchamiania potrzebnych programów oraz niedrogiej przestrzeni HDD do zapisu danych.

Co to jest karta graficzna?

Komputer musi być także wyposażony w kartę graficzną, która renderuje grafikę i konwertuje ją na sygnał zrozumiały dla wyświetlacza. Oznacza to, że karta graficzna pobiera informacje o obrazie i przekazuje je do monitora. Karty graficzne mogą być wbudowane w procesor lub występować jako osobne elementy. W laptopach i notebookach najczęściej spotkamy wbudowane karty graficzne.

Kompletując komputer przeznaczony dla gracza lub grafika należy zainwestować w dedykowaną kartę graficzną, aby osiągnąć ponadprzeciętne efekty i odbierać odpowiednio wszystkie szczegóły obrazu.

Co to jest karta dźwiękowa?

Kolejną komputerową kartą rozszerzeń jest karta dźwiękowa. Odpowiada ona za odtwarzanie, rejestrację i przetwarzanie dźwięku. Podobnie jak karta graficzna, karta dźwiękowa może być wbudowana lub dedykowana. Jeśli istotna jest dla nas jakość dźwięku, to oczywiście lepiej wybrać kartę zewnętrzną, dopasowaną do systemu dźwiękowego, który posiadamy.

Osoby przykładające wagę do muzyki, twórcy i melomani, będą słyszeć istotną różnicę między wbudowaną a dedykowaną kartą dźwiękową. Użytkownicy laptopów i notebooków nie są skazani na wbudowane karty dźwiękowe, dla nich powstało jeszcze jedno rozwiązanie – karty wpinane w port USB. Są one lekkie, zajmują niewiele miejsca i można z nich korzystać wtedy, gdy są potrzebne.

Jakie urządzenia zewnątrzne można połączyć z komputerem?

Do komputerów przypinamy wiele urządzeń zewnętrznych. Do najbardziej podstawowych należy monitor, który odpowiada za wizualizację wyników działania programów komputerowych. W laptopach i netbookach mamy do czynienia ze zintegrowanym monitorem, a do PC dobieramy go osobno. Pożegnaliśmy się już na dobre z monitorami kineskopowymi na rzecz płaskich matryc.

Obecnie możemy wybierać między matrycami TN, IPS oraz VA. Wszystkie oferują dobrej jakości obraz, różnią się czasem reakcji, odwzorowaniem kolorów oraz ceną. Kupując monitor zwraca się uwagę na jego przekątną, kontrast, jasność i kilka innych parametrów.

Obsługując PC korzystamy z myszki i klawiatury. Ich dobór zależy od indywidualnych preferencji – do wyboru jest wiele rozmaitych modeli, od spełniających podstawowe funkcje, do rozbudowanych kontrolerów, dedykowanych na przykład graczom, grafikom, a nawet pisarzom. Najpopularniejsze są klawiatury membranowe, wśród niskoprofilowych stosuje się rozwiązanie nożycowe, a do droższych, ale dużo wytrzymalszych przycisków należą mechaniczne. Te ostatnie są najlepsze dla graczy.

Komputery przenośne także mają różne klawiatury, odróżnia je na przykład niski i wysoki profil klawiszy, a także obecność osobnej klawiatury numerycznej. Zamiast myszki jako wskaźnik wykorzystywany jest touch pad, który obecnie może posiadać wiele funkcji ułatwiających sterownie komputerem, przeglądanie internetu czy rysowanie.

Co to jest software?

Po omówieniu budowy komputera, czyli hardware, przejdźmy do zagadnienia software. Po polsku software to po prostu oprogramowanie, czyli system operacyjny oraz wszystkie programy i aplikacje, z których korzystamy na komputerze. Są to informacje zapisane w postaci zestawu instrukcji, wgranych interfejsów oraz danych przeznaczonych dla komputera w celu wykonania określonych obliczeń, inaczej nazywanych operacjami.

Oprogramowanie jest tworzone przez programistów przy użyciu różnych języków programowania. Software możemy podzielić na kilka rodzajów, ze względu na spełniane funkcje: oprogramowanie systemowe, biblioteki programistyczne, oprogramowanie użytkowe. Dla zwykłego użytkownika komputera istotne jest oprogramowanie systemowe w postaci systemu operacyjnego i oprogramowanie użytkowe, w skład którego wchodzą wszystkie programy, z jakich korzysta się na co dzień – edytory tekstu, program antywirusowy, przeglądarka internetowa i wiele innych aplikacji.

Co to jest system operacyjny?

System operacyjny jest oprogramowaniem zarządzającym komputerem, umożliwiającym tworzenie środowiska do uruchamiania i kontrolowania zadań. Najpopularniejsze systemy operacyjne to: Windows, MacOS i Linux. Najbardziej rozpowszechniony jest Windows, z którego korzystamy obecnie w wersji 10. MacOS to system przeznaczony na komputery marki Apple. Wersja MacOS Sierra współpracuje z iOS 10 – mobilną wersją systemu operacyjnego Apple, wgrywaną na urządzenia przenośne takie jak iPhone i iPad.

Linux to cała grupa systemów opartych na tym samym jądrze, którego kod źródłowy użytkownicy mogą dowolnie wykorzystywać, zmieniać i modyfikować. Dlatego często jest wykorzystywany jako podstawowy system operacyjny dla serwerów i prostszych urządzeń, na przykład routerów.
Nie wszyscy wiedzą, że popularny Android rozpowszechniony na smartfonach również jest oparty na Linuxie. Wersje Linuxa przyjazne zwykłym użytkownikom to Mint i Ubuntu.

Na komputerach marki Apple funkcjonuje tylko dedykowany system, a na komputerach innych producentów można samodzielnie wgrać system Windows lub Linux. Oferowane w sklepach gotowe komputery stacjonarne i laptopy są zwykle sprzedawane wraz z wgranym systemem operacyjnym.