Monitor do komputera - jaki wybrać?

Monitor to urządzenie wizualizujące pracę programów w komputerze. Na monitorze widzimy efekty swojej pracy, oglądamy filmy i obraz z gier. Szukając dobrego ekranu należy sprawdzić i porównać wiele parametrów. Sprawdź, jaki monitor do komputera będzie odpowiedni do pracy, a jaki kupić do gier!

Rodzaj matrycy monitora

Matryca to serce monitora. Typ matrycy decyduje o jakości wyświetlanego obrazu, dlatego najpierw zwracamy uwagę na ten parametr. Szukając nowego monitora w sklepie stacjonarnym czy internetowym spotkamy trzy rodzaje matryc: TN, VA i IPS. Wszystkie z nich mają wady i zalety oraz różnią się ceną, więc warto poznać wszystkie trzy typy.
Matryce TN należą do najtańszych i mają szybki czas reakcji. Oznacza to, że wyświetlany obraz zmienia się płynnie. Charakteryzują się też wysokim kontrastem, co niestety przekłada się często na przejaskrawione i nienaturalne odwzorowywanie kolorów. Monitor z matrycą TN będzie się sprawdzał zatem w komputerze do pracy, o ile nie zajmujesz się grafiką. Do wyświetlania programów biurowych w zupełności wystarczy.

Matryce IPS

Matryce IPS zdecydowanie lepiej radzą sobie z odwzorowywaniem kolorów i zapewnia lepsze kąty widzenia. Sprawia to, że patrząc na monitor pod różnymi kątami będziemy tak samo wyraźnie widzieć obraz. Wadą matryc IPS jest mniejszy kontrast i mają dłuższy czas reakcji. Ten rodzaj monitorów nadaje się do obróbki zdjęć i grafiki, jeśli zależy nam głównie na naturalnej kolorystyce obrazu.

Matryce VA

Monitory z matrycami VA należą do pośredniej półki cenowej między matrycami TN i IPS. Wyróżniają się dobrą głębią obrazu i właściwym odwzorowaniem kolorów. Szybki czas reakcji sprawia, że obraz jest płynny, co sprawdza się przy oglądaniu filmów i graniu w gry. Mniejsze kąty widzenia niż w matrycach IPS są minusem matryc VA.
Ten rodzaj monitora może być dobrym kompromisem między matrycami VA i IPS, jeśli zadowalają Cię mniejsze kąty widzenia, ale zależy Ci na lepszym odwzorowaniu kolorów.

Przekątna i rozdzielczość ekranu

Przekątna i rozdzielczość są parametrami, na które po pierwsze zwraca uwagę przeciętny użytkownik. Czym jest przekątna? Przekątna oznacza rozmiary monitora. Powszechnie uważa się, że im większa przekątna, czyli im większy ekran tym lepiej. Nie zawsze jest to prawdą. Istotna jest jeszcze rozdzielczość oraz możliwości techniczne karty graficznej, aby obraz dobrze wyglądał na dużym ekranie. Decydując się na monitor o dużej przekątnej należy również brać pod uwagę, gdzie zamierzamy go postawić. Żeby wygodnie korzystać z dużego monitora, trzeba siedzieć w odpowiedniej odległości od niego. Aby sprawdzić, czy nasze miejsce jest przystosowane do danej przekątnej, można zastosować wzór 1,5 x przekątna ekranu, czyli na przykład odległość użytkownika od monitora 24” powinna wynosić 90 cm. Taka przestrzeń pozwala komfortowo korzystać z monitora, pozwalając cieszyć się jego możliwościami, jednocześnie nie męcząc wzroku. Generalnie należy unikać zbyt dużych monitorów umieszczonych pół metra od oczu.

Przekątna jest związana z proporcjami monitora. Pamiętajmy o tym, że w zależności od proporcji zmienia się kształt ekranu i większa liczba cali wcale nie oznacza, że monitor będzie wizualnie większy. Najpopularniejsze obecnie przekątne to:

16:9 – panoramiczny format obrazu, oferujący między innymi rozdzielczość 1920×1080, znaną popularnie jako Full HD. Dobry i często wybierany format, łatwo dostępny w sklepach.

16:10 – panorama rozszerzona względem pionu. Rozdzielczość 1920×1200 jest dobra do oglądania filmów i grania w gry.

21:9 – nazywany ultra-panoramą. Obraz jest zbliżony do formatu kinowego, dlatego świetnie nadaje się dla kinomanów. Nowe filmy i gry będą wyświetlane na takim monitorze bez irytujących czarnych pasków na dole i górze ekranu, ale starsze produkcje będą miały dodane czarne poprzeczne pasy na bokach.

Monitory 4K

Rozdzielczość 4K to najnowszy hit w kategorii monitorów. 4K oznacza 4 tysiące pikseli w linii horyzontalnej, czyli rozdzielczość 3840×2160 pikseli. W praktyce można porównać to do czterech monitorów Full HD połączonych razem. Zaletą monitorów 4K jest doskonała jakość obrazu. W taki  ekran powinny zainwestować osoby, które hobbystycznie i profesjonalnie zajmują się grafiką, obróbką zdjęć i postprodukcją filmów. Również zapaleni gracze i kinomani będą zadowoleni z tego rozwiązania.
Trzeba pamiętać, że monitor 4K wymaga dobrej karty graficznej, żeby w pełni korzystać z jego możliwości. Nie wszystkie materiały są przystosowane do takiej rozdzielczości – nowe filmy i gry będą prezentować się doskonale, ale starsze pozycje będą wymagały zmniejszenia rozdzielczości. Obecnie minusem monitorów 4K jest ich wysoka cena, ale wraz z popularyzacją tej technologii można spodziewać się spadku cen.

Czas reakcji monitora

Czas reakcji, czyli inaczej czas reakcji plamki to określenie w milisekundach, ile czasu potrzebuje jeden piksel na zapalenie i całkowite zgaśnięcie. Jest to parametr pokazujący, jak monitor reaguje na dynamicznie zmieniający się obraz. W ekranach przeznaczonych do pracy biurowej nie jest to tak bardzo istotne, jak dla graczy i kinomanów. Jeśli kupujesz monitor, aby grać w gry i oglądać filmy, to szukaj modelu z czasem reakcji poniżej 4 milisekund.

Odświeżanie obrazu na monitorze

Ilość obrazów wyświetlanych przez monitor w ciągu jednej sekundy to odświeżanie. Wyraża się je w hercach, czyli przykładowo ekran o odświeżaniu 144 Hz wyświetla 144 obrazy na sekundę. Oczywiście im wyższa ta wartość, tym mamy do czynienia z lepszym monitorem. Szybsze odświeżanie przekłada się na płynność obrazu oraz jest mniej męczące dla wzroku. Stwierdzono, że ma również przełożenie na wyniki w grach, szczególnie jeśli rozgrywka prowadzona jest w trybie mulitplayer. Gracze z lepszymi monitorami mają większą szansę na szybką reakcję, a co za tym idzie – wygraną.
Standardowe ekrany wybierane do biur maja odświeżanie na poziomie 60 Hz, kupując monitor do domu, który będzie służył do gier i filmów lepiej zainwestować w model oferujący minimum 120 obrazów na sekundę.

LED czy LCD?

Nowoczesne monitory to wyświetlacze ciekłokrystaliczne. Co to oznacza? Obraz w ekranach powstaje pod wpływem modyfikacji położenia cząsteczek ciekłego kryształu. Zmiana orientacji cząsteczek ciekłego kryształu następuje w wyniku zmiany przyłożonego pola magnetycznego. Tak właśnie działają monitory LCD, które obecnie są królującą na rynku i w naszych domach technologią.
Monitory LED nie są osobną technologią. Ich zasada działania jest taka sama, różnią się jedynie rodzajem podświetlania. W obu rodzajach występuje matryca ciekłokrystaliczna, elektrody będące źródłem pola magnetycznego, dwie folie oraz źródło światła. W monitorach LCD są to żarówki jarzeniowe, a w ekranach LED diody.

Zwykłe monitory LCD charakteryzują się wysoką jasnością i dobrym odwzorowaniem barw, w tym czerni. Świetnie nadają się do dobrze oświetlonych pomieszczeń. Niestety ta technologia oferuje mniejsze kąty widzenia niż monitory plazmowe czy z podświetleniem LED. Obraz bywa również podświetlony nierównomiernie.

Monitory z podświetleniem LED różnią się od siebie umiejscowieniem diod. Edge LED posiadają diody umieszczone na brzegu ekranu. Charakteryzują się równomiernym rozproszeniem światła, z czego wynika duży kontrast i żywe kolory. Konstrukcja panelu jest bardzo cienka, dzięki czemu tego typu ekrany prezentują się atrakcyjnie i są najsmuklejsze z dostępnych monitorów. Jednym z niewielu problemów występujących przy ekranach z podświetleniem brzegowym jest gorsze przedstawienie czerni.
Monitory Direct LED posiadają diody rozmieszczone z tylu panelu. Oferują równomierne podświetlenie i lepsze odwzorowanie czerni. Charakteryzują się dobrą jasnością i żywymi kolorami. Ich minusem jest mniejszy kąt widzenia – trzeba siedzieć oglądać obraz siedząc dokładnie naprzeciwko ekranu. Te wady są odczuwalne głównie przy większych ekranach i telewizorach skonstruowanych w tych technologiach. Przy monitorach do komputera nie powinny być odczuwalne.

Złącza w monitorach

Żeby połączyć monitor z komputerem potrzebne jest odpowiednie złącze. Obecnie standardem jest port HDMI, w który są wyposażone komputery, laptopy, a nawet niektóre tablety. W laptopach i tabletach możemy spotkać się ze złączem HDMI w wersji mini lub mikro, wtedy żeby z niego korzystać potrzebne jest dokupienie odpowiedniej przejściówki. Żeby przesyłać obraz z tabletu lub smartfona na monitor może okazać się potrzebny port HDMI-MHL. W starszych laptopach i komputerach PC możemy spotkać złącza D-Sub i DVI-D.
Są one już rzadko używane, więc jeśli dokupujesz monitor do starszego sprzętu, to musisz zwrócić uwagę na kompatybilne porty. Dokupowanie przejściówek HDMI-DVI-D może się okazać problematyczne i wymagać dodatkowego zakupu adaptera, co podniesie koszty.

Nowe monitory często posiadają wejście słuchawkowe i porty USB. Warto korzystać z tych praktycznych dodatków – wygodnie podpina się słuchawki bezpośrednio do monitora, nie schylając się pod biurko. Tak samo jest z portami USB, do których w razie potrzeby można wpiąć pen-drive’a, smartfon lub przekaźnik do bezprzewodowej myszki i klawiatury.

Na co jeszcze zwrócić uwagę kupując monitor

Możliwość regulacji i zmiany ustawienia monitora są również istotne dla użytkownika. Podnosi to komfort użytkowania, pozwalając na dopasowanie ułożenia ekranu do indywidualnych upodobań, a także wpływając pozytywnie na ochronę wzroku. Regulacja wysokości i kąta nachylenia sprawdza się, gdy chcemy zmienić ustawienie monitora dostosowując go do pracy lub rozrywki.
Możemy przyjąć inną postawę na przykład pracując i oglądając filmy. Jeśli czytasz na ekranie długie dokumenty lub zajmujesz się obróbką zdjęć i grafiki, sprawdź monitory z funkcją pivot. Pivot umożliwia obrócenie ekranu o 90 stopni, do pozycji pionowej. Zapewnia to wysoki komfort pracy z dokumentami i obrazami o orientacji pionowej.
Jeśli Twój komputer stoi na biurku dosuniętym do ściany, dobrym rozwiązaniem dla Ciebie może być monitor z funkcją montażu na ścianie. Za pomocą specjalnego uchwytu powiesisz go nad biurkiem, oszczędzając miejsce oraz zapewniając odpowiednią odległość ekranu od wzorku.

Podsumowanie

Zanim zakupisz monitor sprawdź dokładnie czego potrzebujesz. Porównaj funkcje, rozmiary i ceny. Dobrze zastanów się do czego będziesz go używał, ponieważ z pewnością do oglądania filmu wystarczą monitory 13 cali, natomiast do pracy programisty potrzebujesz znacznie większego.